„Będę mamą!” – ta myśl wywołuje zazwyczaj eksplozję emocji. Najczęściej pojawia się radość, entuzjazm, ale też niepokój czy lęk. Rozpoczyna się niezwykły okres w życiu kobiety, który wymaga szczególnej odpowiedzialności i dbania o siebie. Dlatego przyszła mama zazwyczaj zmienia swój styl życia, starając się bardziej zadbać o dietę, odpowiednią suplementację, odpoczynek, optymalną aktywność fizyczną i unikanie stresu. Są to działania jak najbardziej uzasadnione, bowiem decyzje i wybory mamy oraz jej styl życia mają ogromny wpływ na zdrowie dziecka.
W okresie ciąży absolutnie konieczne jest odstawienie alkoholu, papierosów i innych używek. W przeciwieństwie do używania narkotyków picie alkoholu może wydawać się „niegroźne” – myślimy: „przecież to tylko lampka czerwonego wina”, „to tylko słodkie karmelizowane piwo”! Takie przekonania może wzmacniać fakt, że alkohol, w przeciwieństwie do narkotyków, jest ogólnodostępny. Tymczasem alkohol etylowy to substancja chemiczna (C2H5OH), która jest toksyną. Badania naukowe potwierdzają, że alkohol jest silnie działającym teratogenem, czyli substancją uszkadzającą płód.
Niszczące działanie alkoholu
Od chwili zapłodnienia komórki jajowej dochodzi do jej rozwoju. Już w trzecim tygodniu rozpoczyna się tworzenie układu nerwowego, a w czwartym – komórek serca. Komórki wzrostu, które stymulują rozwój organizmu, są bardzo wrażliwe na działanie alkoholu. Pod jego wpływem ulegają uszkodzeniu. Może to mieć negatywny wpływ na budowę tworzących się organów i układów, i ich działanie w przyszłości. W skrajnych przypadkach może dojść nawet do poronienia.
Alkohol na różnych etapach ciąży
Cząsteczki alkoholu bez przeszkód przedostają się przez łożysko i docierają bezpośrednio do płodu. Po ok. 30–60 minutach od momentu, gdy kobieta wypiła alkohol, jego stężenie we krwi dziecka jest takie samo, jak we krwi matki (więcej na temat w artykule Szkody wywołane spożywaniem alkoholu przez kobiety w czasie ciąży oraz w artykule Fakty i mity na temat picia alkoholu w czasie ciąży).
Rodzaj uszkodzeń u dziecka poddanego prenatalnej ekspozycji na alkohol może być różnorodny i zależy przede wszystkim od takich czynników jak:
- czas trwania ekspozycji na alkohol,
- ilość i częstość wypijanego przez kobietę alkoholu zarówno przy jednej okazji, jak i ogólną ilość alkoholu wypitego przez cały okres ciąży,
- okres ciąży – należy jednak podkreślić, że na każdym etapie ciąży picie alkoholu nie jest bezpieczne.
Im więcej alkoholu kobieta spożywa w czasie ciąży, tym większe jest prawdopodobieństwo wystąpienia uszkodzeń i tym poważniejszy będzie ich zakres. Ryzyko wzrasta, jeżeli picie alkoholu łączy się z niezdrowym stylem życia, złym sposobem odżywania się, późnym wiekiem matki.
Czy istnieje bezpieczna dawka alkoholu?
Z badań wynika, że równie niebezpieczne jest jednorazowe upicie się kobiety w ciąży, jak i systematycznie wypijanie nawet niedużych ilości alkoholu. Nie ma więc bezpiecznej dawki alkoholu spożywanej przez kobietę w ciąży. Dlatego, w celu zapewnienia bezpiecznego rozwoju dziecka, zarówno specjaliści Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), jak i Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego zalecają zachowanie całkowitej abstynencji w czasie ciąży. Jest to najlepsza opcja i wybór chroniący zdrowy rozwój dziecka.
A co, jeśli kobieta w ciąży ma już za sobą incydenty związane z piciem alkoholu? Pamiętać należy, że każdy moment ciąży jest dobry, by kobieta przestała pić. Taka decyzja zwiększa szansę dziecka na zdrowszy start.
