Alkohol jest najbardziej rozpowszechnioną substancją psychoaktywną. Do jego używania przyznaje się około 80% kobiet w Polsce. W powszechnych opiniach istnieje wiele nieprawidłowych przekonań dotyczących spożywania alkoholu. Obejmuje to także picie alkoholu przez kobiety w czasie ciąży.
Ciągle nie doceniamy ryzyka związanego z narażeniem dziecka na działanie alkoholu w okresie płodowym. Przyjrzyjmy się najczęściej występującym mitom.
- MIT Łożysko chroni dziecko przed wpływem szkodliwych substancji
FAKT Małe cząsteczki alkoholu bez problemu przedostają się przez łożysko i trafiają do krwi dziecka. Po około 30–60 minutach od wypicia alkoholu jego stężenie we krwi płodu jest takie samo jak we krwi matki. Usuwanie alkoholu z krwi u dziecka jest procesem dwukrotnie dłuższym, ponieważ ma ono bardzo małą ilość enzymów wątrobowych rozkładających alkohol.
- MIT Lampka czerwonego wina nie zaszkodzi
FAKT Po pierwsze, alkohol zawarty w winie, piwie, wódce jest taki sam i działa tak samo. Wypijając lampkę wina kobieta wprowadza do swojego organizmu, a w konsekwencji do organizmu płodu taką samą ilość alkoholu etylowego, jak gdyby wypiła kieliszek wódki. Po drugie, nieznana jest bezpieczna dawka alkoholu niezagrażająca prawidłowemu rozwojowi dziecka.
- MIT Picie alkoholu jest niebezpieczne tylko w pierwszym trymestrze ciąży
FAKT Spożywanie alkoholu w pierwszych 8 tygodniach ciąży może prowadzić do wad wrodzonych narządów, których zawiązki tworzą się w tym okresie. Może również dojść do obumarcia zarodka i poronienia. Na każdym etapie ciąży spożywanie alkoholu obarczone jest ryzykiem szkód zdrowotnych płodu, ponieważ ośrodkowy układ nerwowy, w tym mózg, rozwija się przez całą ciążę.
- MIT Moja znajoma piła alkohol w czasie ciąży i urodziła zdrowe dziecko. Dlatego ja też mogę pić
FAKT Istnieje wiele dodatkowych indywidualnych czynników, które mają wpływ na powstanie FASD, takich jak: zdrowie somatyczne, dieta, styl życia matki oraz uwarunkowania genetyczne matki i przyszłego dziecka. Większość deficytów intelektualnych i społecznych przejawianych przez dziecko zostaje rozpoznane dopiero na etapie nauki szkolnej. Faktem niepodważalnym natomiast jest toksyczne działanie alkoholu na rozwijający się w łonie matki płód.
MIT Tradycyjne napoje alkoholowe można zamienić w ciąży na piwo bezalkoholowe
FAKT Przymiotnik „bezalkoholowe” jest bardzo mylący, gdyż zgodnie z definicją napój alkoholowy to napój zawierający powyżej 0,5 proc. alkoholu etylowego. Wszystkie napoje mające poniżej tej zawartości uznawane są za „bezalkoholowe”, choć zawierają niskie stężenie alkoholu. Badania kanadyjskie wykazały, że realne stężenie alkoholu etylowego w napojach reklamowanych jako „bezalkoholowe” było większe, niż podawali to producenci. Dlatego picie takich napojów nie jest bezpieczne dla rozwijającego się płodu. Dzieje się tak nawet w przypadku, gdy przyszła matka nie odczuwa wpływu alkoholu zawartego w tego rodzaju napojach na swoje samopoczucie i funkcjonowanie. Dlatego warto nie ryzykować i odstawić napoje reklamowane jako bezalkoholowe na czas ciąży i karmienia piersią.
- MIT FASD/FAS dotyczy tylko kobiet uzależnionych
FAKT Naukowcy jednoznacznie twierdzą, że każda ilość alkoholu wypitego w ciąży może skutkować wystąpieniem nieprawidłowości w rozwoju płodu. FASD nie jest zaburzeniem charakterystycznym tylko dla dzieci matek uzależnionych od alkoholu.
- MIT FASD można wyleczyć
FAKT Zespołu FASD nie można wyleczyć. Im szybciej zostanie postawiona diagnoza i podjęte zostanie odpowiednie wspomaganie rozwoju, tym jest większa szansa na zmniejszenie problemów dziecka w codziennym życiu. FASD to zaburzenie rozwojowe, któremu można zapobiec, zachowując abstynencję podczas całej ciąży.
- MIT Piwo wspomaga laktację
FAKT Kobieta w okresie karmienia dziecka piersią nie powinna pić żadnego alkoholu. Alkohol z łatwością przedostaje się do mleka matki. Po upływie około 30–60 minut osiąga takie samo stężenie w mleku co we krwi karmiącej kobiety.
- MIT Usłyszałam, że w ciąży od czasu do czasu można wypić jedną bądź dwie lampki wina
FAKT Taka informacja jest niezgodna z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego i naukowymi doniesieniami o szkodliwym działaniu alkoholu w okresie ciąży.
